Το PSA είναι μια πρωτεΐνη που περιέχεται στο σπέρμα, παράγεται σχεδόν αποκλειστικά από τον προστατικό αδένα, ενώ ευθύνεται για την ρευστοποίηση του σπέρματος μετά από την έξοδο του από το σώμα. Μετά από μελέτες διαπιστώθηκε ότι η τιμή του αυξάνεται σε περιπτώσεις καρκίνου του προστάτη. Είναι ένας ειδικός για το όργανο δείκτης, με χαμηλή όμως ειδικότητα, μια και η τιμή του επηρεάζεται από ποικίλες καλοήθεις καταστάσεις.
Ως φυσιολογική τιμή έχει οριστεί τιμές κάτω από 4ng/ml. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει απόλυτη φυσιολογική τιμή, αφού έχουν βρεθεί ασθενείς με καρκίνο με τιμές σε όλο το φάσμα του φυσιολογικού εύρους. Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα ποσοστό 15-20% των ασθενών με PSA <2,5ng/ml, έχουν καρκίνο προστάτη. Βέβαια, όσο χαμηλότερη η τιμή τόσο καλύτερη και η βιολογική συμπεριφορά του νεοπλάσματος, εκτός από τις σπάνιες περιπτώσεις αδιαφοροποίητων καρκίνων όπου δεν παράγεται πολύ PSA.
To PSA αυξάνει εκτός από τον καρκίνο και σε καλοήθεις καταστάσεις όπως η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, οι φλεγμονές του ουροποιογεννητικού, η εκσπερμάτιση, η εργώδης δακτυλική εξέταση και οι ενδοσκοπικοί χειρισμοί (κυστεοσκόπηση). Έτσι η αύξηση του είναι απαραίτητο να εκτιμηθεί από ουρολόγο, αφού έχει ιδιαίτερη σημασία τόσο η μεταβολή του στο χρόνο, όσο και η τιμή ειδικών μορφών του (π.χ. free PSA) .
Ανάλογα με την ηλικία, το μέγεθος του προστάτη και την ύπαρξη ή όχι συμπτωμάτων αποφασίζεται εάν η αυξημένη τιμή είναι ύποπτη και απαιτείται η διενέργεια βιοψίας προστάτη.
τι εξετασεισ περιλαμβανονται στον ετησιο προληπτικο ελεγχο του προστατη;
Κάθε άνδρας άνω των 40 ετών οφείλει, για προληπτικούς λόγους, να ελέγχεται προκειμένου έγκαιρα να ανακαλύπτονται διαταραχές που σχετίζονται με το ουροποιητικό σύστημα.
Έτσι, ετησίως απαιτείται: Υπερηχογράφημα νεφρών - κύστεως - προστάτου προ και μετά ούρησης, PSA ορού, δακτυλική εξέταση προστάτου.
Με τις παραπάνω εξετάσεις είναι εφικτή η αποκάλυψη διαταραχών που σχετίζονται με τον προστάτη (καλοήθης υπερπλασία, καρκίνος), την ουροδόχο κύστη (επίσχεση, καρκίνος, λιθίαση) και των νεφρών (καρκίνος, λιθίαση, υδρονέφρωση).
Τις εξετάσεις αυτές είναι απαραίτητο να τις εκτιμά κάθε φορά ο ουρολόγος σας, προκειμένου να αποφασίζει κάθε φορά για την ανάγκη περαιτέρω ελέγχου.
εμφανιση αιματοσ στα ουρα χωρισ πονο. χρηζει ανυσηχιασ;
Ανώδυνη μακροσκοπική αιματουρία, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένα άτομα και με ιστορικό καπνίσματος, χρήζει πλήρους διερεύνησης προς αποκλεισμό κακοήθειας.
Το πακέτο των εξετάσεων περιλαμβάνει γενική και καλλιέργεια ούρων (λοίμωξη), PSA, υπερηχογράφημα νεφρών - κύστεως - προστάτου, κυτταρολογικές ούρων, ενδοφλέβια πυελογραφία ή αξονική πυελογραφία και κυστεοσκόπηση εφόσον όλες οι προηγούμενες εξετάσεις είναι αρνητικές.
Στους άντρες το συνηθέστερο καλόηθες αίτιο επί αρνητικής διερεύνησης είναι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, οπού σε ευμεγέθη αδενώματα, οι διαταμένες φλέβες του αδένα εύκολα σπάνε και προκαλούν αιμορραγία, ιδιαίτερα σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά.
Μικροσκοπική αιματουρία ονομάζεται η κατάσταση όπου ανευρίσκονται ερυθρά στη γενική ούρων. Χρήζει διερεύνησης ιδιαίτερα σε άτομα με ιστορικό καπνίσματος ή κακοήθειας στο ουροποιητικό.
Ο Ουρολόγος σε συνδυασμό με τον Νεφρολόγο θα συστήσει τις κατάλληλες εξετάσεις που θα οδηγήσουν στη διάγνωση.
τι ειναι η βαλανοποσθιτιδα;
Βαλανοποσθίτιδα είναι η φλεγμονή του δέρματος της ακροποσθίας και της κεφαλής του πέους (βάλανος).
Συνήθως οφείλεται σε κακή υγιεινή σε άντρες που δεν έχουν περιτομηθεί. Η φλεγμονή προκαλείται από μόλυνση, ερεθισμό από ισχυρά σαπούνια ή αποτυχία σωστού ξεπλύματος κατά τη διάρκεια του μπάνιου. Κάποιες άλλες αιτίες είναι η αντιδραστική αρθρίτιδα και ο ατροφικός ομαλός λειχήνας. Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη παρουσιάζουν μεγάλη επίπτωση της συγκεκριμένης νόσου.
Τα συμπτώματα είναι ερυθρότητα του δέρματος της ακροποσθίας ή/και της βαλάνου, εξανθήματα στη βάλανο, δύσοσμο έκκριμα, πόνος στην ακροποσθία και τη βάλανο
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία της φλεγμονής. Σε μολυσματική βαλανίτιδα απαιτείται η λήψη αντιβιοτικής αγωγής με τη μορφή είτε χαπιών είτε αλοιφής. Η βαλανίτιδα που συνοδεύεται από προσβολή και της ακροποσθίας απαιτεί κορτιζονούχο αλοιφή. Άλλες φορές χρειάζεται περιτομή.
Η χρόνια φλεγμονή και λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε ουλώδη ρίκνωση του άκρου της ακροποσθίας (στένωση) επώδυνη αποκάλυψη της βαλάνου (φίμωση) αδυναμία επανατοποθέτησης του δέρματος της ακροποσθίας στη βάλανο (παραφίμωση), η οποία περιορίζει την αιματική ροή της βαλάνου και απαιτεί άμεση ουρολογική παρέμβαση.
εχω φιμωση. πρεπει να χειρουργηθω και γιατι;
Η φίμωση είναι η κατάσταση κατά την οποία η ακροποσθία, το τμήμα δηλαδή του δέρματος το οποίο καλύπτει τη βάλανο (κεφάλι) του πέους είναι στενό ή έχει κλείσει αφήνοντας ένα μικρό πέρασμα για να βγαίνουν τα ούρα. Αυτό έχει ως συνέπεια να μη μπορεί να τραβηχτεί προς τα πίσω, ώστε να αποκαλύπτεται πλήρως η βάλανος όταν το πέος βρίσκεται τόσο σε χάλαση όσο και σε στύση. Φυσιολογικά η ακροποσθία είναι ελαστική ώστε να επιτρέπεται με ευχέρεια η κίνηση του δέρματος κατά την πλήρη στύση.
Σήμερα οι περιπτώσεις στις οποίες θα πρέπει να εκτελείται περιτομή είναι:
η φίμωση (μη αποκάλυψη της βαλάνου) ως αιτία μιας πάθησης ονομαζόμενη σκληροατροφική βαλανίτιδα
οι συχνές υποτροπιάζουσες βαλανοποσθίτιδες (λοιμώξεις της βαλάνου) και
καθαρά για λόγους υγιεινής λόγω προτίμησης των γονέων
Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι για τους οποίους θα πρέπει να γίνει περιτομή όπως :
μετά από παραφίμωση (δακτύλιος στην στεφανιαία αύλακα που συγκρατεί την ακροποσθία από το να επιστρέψει στην φυσιολογική θέση της)
για την πρόληψη καρκίνου του πέους και του τραχήλου στην γυναίκα
για την πρόληψη λοιμώξεων του ουροποιητικού σε παιδιά με ή χωρίς συγγενείς ανωμαλίες του ουροποιητικού
για υπερμεγέθη ακροποσθία και τέλος
για την πρόληψη από σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.
Τα πλεονεκτήματα μετά από ένα τέτοιο χειρουργείο είναι:
Καλύτερη δυνατότητα για υγιεινή
Μειωμένος κίνδυνος λοίμωξης του ουροποιητικού (τέτοιες λοιμώξεις είναι 10 φορές συχνότερες σε αγόρια που δεν έχουν κάνει περιτομή κατά το πρώτο έτος της ηλικίας τους)
Μειωμένος κίνδυνος να προσβληθούν από σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα
Μειωμένος κίνδυνος προσβολής από τον καρκίνο του πέους.
τι ειναι το pca3;
Το PCA 3(Prostate Cancer Gene 3) είναι ένας νέος δείκτης για την διάγνωση του προστατικού καρκίνου. Βασίζεται στην παρατήρηση, ότι το m-RNA που παράγεται από το γονίδιο PCA 3, «υπερεκφράζεται» 66 φορές στα καρκινικά κύτταρα του προστάτη.
Διαφορά του PCA 3 από το PSA;
Σε αντίθεση με το PSA, το PCA 3 είναι ειδικό για τον καρκίνο του προστάτη. Το PCA 3 ΔΕΝ επηρεάζεται από άλλες προστατικές παθήσεις, όπως καλοήθης υπερπλασία, φλεγμονές, ηλικία του ασθενούς, καθετηριασμός κ.τ.λ. Το PCA 3 αυξάνει ΜΟΝΟ λόγω της παρουσίας καρκινικών προστατικών κυττάρων.
Χρησιμότητα του PCA 3
Εάν έχουν γίνει μία ή περισσότερες βιοψίες προστάτη, δείχνει πότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η επόμενη βιοψία να είναι θετική.
Εάν το PSA είναι υψηλό ή σε φυσιολογικά επίπεδα, με ύποπτη δακτυλική εξέταση, δείχνει πότε υπάρχει αυξημένη πιθανότητα η προστατική βιοψία να είναι θετική.
Δείχνει σε άνδρες με καρκίνο προστάτη, αν ενέχει κίνδυνος εξέλιξης της νόσου.
Αύξηση του PCA3 άνω του 35 σημαίνει αυξημένο κίνδυνο ύπαρξης καρκίνου προστάτη, κάτω του 35 ο αντίστοιχος κίνδυνος είναι μειωμένος.
Πως γίνεται η μέτρηση του PCA 3;
Προηγείται δακτυλική εξέταση και μάλαξη κάθε προστατικού λοβού 3 φορές. Ακολούθως συλλέγονται 20-30 ml ούρων και το δείγμα αποστέλλεται σε ειδικό εργαστήριο.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΙΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΘΗΛΩΜΑΤΩΝ (HPV)
O HPV είναι μικρός DNA-ιός, η μόλυνση από τoν oπoίo μπoρεί είτε να μην πρoκαλέσει καμία αλλoίωση (άτoμα-φoρείς) ή να πρoκαλέσει εμφάνιση καλoήθων θηλωματωδών αλλoιώσεων (κoνδυλωμάτων) ή πρoκαρκινικών αλλoιώσεων (δυσπλασιών), oι oπoίες αν δεν αντιμετωπισθoύν, μπoρoύν να εξελιχθoύν σε καρκίνo, ιδιαίτερα στην πρωκτoγεννητική περιoχή. Μέχρι σήμερα έχoυν περιγραφεί περί τα 100 διαφoρετικά στελέχη τoυ HPV, τα oπoία διαφέρoυν ελαφρώς μεταξύ τoυς (>10%) ως πρoς την γενετική τoυς δoμή. Περί τα 30 στελέχη έχoυν εντoπισθεί στα επιθήλια ή τo δέρμα της πρωκτoγεννητικής περιoχής σε άνδρα και γυναίκα, ενώ τα άλλα στελέχη πρoσβάλλoυν συνήθως τo δέρμα σε άλλες περιoχές τoυ σώματoς, τα επιθήλια στην στoματική κoιλότητα και τo ανώτερo αναπνευστικό και σπάνια άλλoυς ιστoύς. Oρισμένα στελέχη (π.χ. 6, 11, 42, 43, 44) πρoκαλoύν συνήθως τα γνωστά κoνδυλώματα, τo oπoία είναι καλoήθεις αλλoιώσεις. Παράλληλα, τα στελέχη αυτά συσχετίζoνται σχετικά σπάνια με εμφάνιση νεoπλασματικών αλλoιώσεων και γι’ αυτό αναφέρoνται ως στελέχη «χαμηλoύ κινδύνoυ». Αντίθετα, άλλα στελέχη (π.χ. 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 56, 57) θεωρoύνται υπεύθυνα για την εκδήλωση πρoκαρκινικών και καρκινικών αλλoιώσεων, και γι’ αυτό αναφέρoνται ως «υψηλoύ κινδύνoυ».
Πώς θα κΑνω γενικΗ οΥρων και καλλιΕργεια οΥρων;
Η γενική ούρων και η καλλιέργεια ούρων μπορούν να γίνουν με οποιοδήποτε δείγμα λαμβάνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Κατά προτίμηση συλλέγουμε τα πρώτα πρωινά ούρα που είναι πυκνά. Σε κάθε περίπτωση χρήσιμο είναι να ακολουθούμε ορισμένες οδηγίες.
Προμηθευόμαστε από το φαρμακείο έναν αποστειρωμένο ουροσυλλέκτη.
Πριν τη συλλογή των ούρων χρειάζεται καλό πλύσιμο της περιοχής των έξω γεννητικών οργάνων με σαπούνι και άφθονο χλιαρό νερό (αποφεύγουμε τα αντισηπτικά).
Αφήνουμε τα πρώτα ούρα να τρέξουν στη λεκάνη της τουαλέτας, συλλέγουμε τα ούρα κατά το μέσον της ούρησης και απομακρύνουμε τον ουροσυλλέκτη πριν τελειώσει η ούρηση.
Δεν γεμίζουμε τον ουροσυλλέκτη μέχρι το χείλος, αρκεί να γεμίσει ως τη μέση (είναι αρκετά ακόμα και 20ml ούρων).
Η μεταφορά στο εργαστήριο πρέπει να γίνει εντός μισής ώρας. Αν πρόκειται να καθυστερήσει είναι απαραίτητο να τοποθετηθεί το δείγμα των ούρων στο ψυγείο (όχι στην κατάψυξη).
Προκειμένου να γίνει καλλιέργεια ούρων δεν θα πρέπει να έχει ξεκινήσει κάποιος αντιβιοτική θεραπεία. Αν έχει προηγηθεί η λήψη αντιβιοτικού είναι απαραίτητο να ενημερωθεί το προσωπικό του εργαστηρίου. Η συλλογή των ούρων γίνεται όπως περιγράφεται παραπάνω.
ΠΩς θα συλλΕξω οΥρα 24Ωρου;
Τα ούρα 24ώρου είναι το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα ούρων με την εξέταση του οποίου μπορούμε να εκτιμήσουμε τη νεφρική λειτουργία, κυρίως μέσω ποσοτικών προσδιορισμών διαφόρων ουσιών, όπως του λευκώματος, των ηλεκτρολυτών και άλλων. Για την 24ωρη συλλογή των ούρων είναι σημαντικό να ακολουθήσετε ορισμένες οδηγίες.
Προμηθευτείτε δύο δοχεία συλλογής ούρων 24ώρου και έναν ουροσυλλέκτη από το φαρμακείο.
Εναλλακτικά, μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει για να συλλέξει τα ούρα οποιαδήποτε δοχεία, τα οποία θα έχει πλύνει σχολαστικά προηγουμένως με ζεστό νερό και σαπουνάδα, θα έχει ξεπλύνει με ζεστό νερό και θα έχει αφήσει να στεγνώσουν πλήρως.
1η Ημέρα
Μόλις ξυπνήσετε το πρωί αδειάστε την κύστη σας εντελώς στην τουαλέτα χωρίς να συλλέξετε ούρα. Σημειώστε την ακριβή ώρα, π.χ. 7:30 πμ.
Από εκεί και μετά συλλέξτε με προσοχή τα ούρα κάθε ούρησης για 24 ώρες. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να συλλέξετε ολόκληρη την ποσότητα των ούρων χωρίς απώλειες, προκειμένου το αποτέλεσμα της εξέτασης να είναι αξιόπιστο. Κάθε φορά ουρείτε στον ουροσυλλέκτη και μεταφέρετε τα ούρα στο δοχείο της 24ωρης συλλογής.
Το δοχείο παραμένει στο ψυγείο (ποτέ στην κατάψυξη), κλειστό, καθ’ όλη τη διάρκεια της συλλογής μέχρι τη μεταφορά του στο εργαστήριο.
2η Ημέρα
Το επόμενο πρωί, ακριβώς 24 ώρες μετά την ώρα που έχετε σημειώσει, στο παράδειγμά μας 7:30 πμ, αδειάστε την κύστη σας εντελώς και συλλέξτε τα ούρα. Αυτό είναι το τελευταίο δείγμα με το οποίο ολοκληρώνεται η 24ωρη συλλογή.
Μεταφέρετε το δοχείο συλλογής στο εργαστήριο το συντομότερο δυνατό.
Για ορισμένες εξετάσεις υπάρχουν διαιτητικοί ή/και φαρμακευτικοί περιορισμοί και χρειάζεται να συμβουλευτείτε το γιατρό σας ή το εργαστήριό μας πριν την έναρξη της συλλογής. Επίσης, για ορισμένες εξετάσεις χρειάζεται ειδικό συντηρητικό των ούρων, για το οποίο πρέπει να επικοινωνήσετε μαζί μας.
ΟδηγΙες για λΗψη σπΕρματος για σπερμοδιΑγραμμα
Για να είναι αξιόπιστη η εξέταση είναι απαραίτητο να απέχετε από κάθε σεξουαλική επαφή ή αυνανισμό για 2-3 μέρες πριν τη συλλογή του δείγματος. Δε συνιστώνται λιγότερες ή περισσότερες μέρες γιατί επηρεάζεται το αποτέλεσμα.
Αρχικά πλύνετε καλά τα χέρια σας και την περιγεννετική περιοχή με ήπιο σαπούνι και άφθονο χλιαρό νερό (αποφύγετε τα αντισηπτικά) και σκουπιστείτε με καθαρή πετσέτα.
Το σπέρμα συλλέγεται με αυνανισμό κατευθείαν μέσα σε αποστειρωμένο ουροσυλλέκτη (τον προμηθεύεστε από φαρμακείο) που κλείνεται αμέσως με το πώμα του. Δε συνιστάται η διακοπτόμενη συνουσία ή το στοματικό σεξ, καθώς τα παραγόμενα υγρά επηρεάζουν το αποτέλεσμα. Ομοίως, δε συνιστάται η χρήση προφυλακτικού γιατί οι χημικές ουσίες που φέρει είναι τοξικές για τα σπερματοζωάρια.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται προκειμένου να συγκεντρώσετε ολόκληρη την ποσότητα του σπέρματος. Αν αυτό δεν καταστεί δυνατό πρέπει να το αναφέρετε στο προσωπικό του εργαστηρίου.
Μεταφέρετε το δείγμα στο εργαστήριο εντός μισής ώρας.
Ιδιαίτερη μέριμνα απαιτείται για να προστατευτεί το δείγμα από ακραίες θερμοκρασίες κατά τη μεταφορά του, καθώς ιδανικά πρέπει να παραμένει στους 24-34ο Προτείνεται να το διατηρείτε κοντά στο σώμα σας.
Το εργαστήριο πρέπει να έχει ενημερωθεί από την προηγούμενη μέρα, καθώς το σπερμοδιάγραμμα είναι από τις λίγες εξετάσεις για τις οποίες χρειάζεται ραντεβού.
ΟδηγΙες για λΗψη σπΕρματος για καλλιΕργεια
Η καλλιέργεια σπέρματος συνήθως γίνεται παράλληλα με το σπερμοδιάγραμμα, για το οποίο υπάρχουν συγκεκριμένες απαιτήσεις. Όταν χρειάζεται να γίνει μόνο καλλιέργεια σπέρματος είναι απαραίτητο να ακολουθήσετε τις παρακάτω οδηγίες:
Αρχικά πλύνετε καλά τα χέρια σας και την περιγεννετική περιοχή με ήπιο σαπούνι και άφθονο χλιαρό νερό (αποφύγετε τα αντισηπτικά) και σκουπιστείτε με καθαρή πετσέτα.
Το σπέρμα συλλέγεται με αυνανισμό κατευθείαν μέσα σε αποστειρωμένο ουροσυλλέκτη (τον προμηθεύεστε από φαρμακείο) που κλείνεται αμέσως με το πώμα του. Δε συνιστάται η διακοπτόμενη συνουσία ή το στοματικό σεξ, καθώς τα παραγόμενα υγρά είναι δυνατόν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα. Ομοίως, δε συνιστάται η χρήση προφυλακτικού.
Μεταφέρετε στο εργαστήριο μόνο την ποσότητα που έπεσε κατευθείαν στον ουροσυλλέκτη, αποφεύγοντας να εισάγετε στο δοχείο ποσότητα που βρίσκεται εκτός αυτού ή στα χέρια σας.
Η μεταφορά στο εργαστήριο πρέπει να γίνει εντός μισής ώρας.